PL
EN
DE
UA
Archeologicznych skarbów na bursztynowym szlaku poszukiwali w Muzeum uczniowie klasy 2. ze Szkoły Podstawowej nr 21 w Grudziądzu. Lekcja muzealna odbyła się we wtorek 8 października 2019 r. w ramach promocji projektu „Grudziądz - Rządz (Rondsen) stan. 1 - archiwalne cmentarzysko kultury oksywskiej i wielbarskiej”.
Na przykładzie zabytków z Grudziądza - Rządza (luksusowych naczyń z brązu, przedmiotów codziennego użytku, ozdób) dzieci wysłuchały opowieści o bursztynowym szlaku, o mieszkańcach tych ziem i ich kontaktach z Cesarstwem Rzymskim - sprzed 2000 lat. Następnie każdy wykonał wisior ozdobiony bursztynem!
30 czerwca 2019 r. w ramach Wakacyjnych spacerów z przewodnikiem PTTK po Grudziądzu odbył się Spacer po Rządzu z przewodnikiem Piotrem Łukiewskim, który tym razem oprowadził grupę miłośników po cmentarzu cholerycznym z XIX w., śluzie z 1901 r., pozostałościach dawnego folwarku Rządz, a także schronie piechoty IR 1 z 1914 r. i schronie Ringstand 58 c "Tobruk" nr 8 z 1944 r. P. Łukiewski opowiedział wiele ciekawostek związanych z historią miejscowości, m.in. mówił o bitwie Świętopełka z Krzyżakami nad Jeziorem Rządzkim, w 1243 r.
Małgorzata Kurzyńska z Muzeum im. ks. dr. Władysława Łęgi w Grudziądzu opowiedziała o dwóch cmentarzyskach pradziejowych z których słynie Rządz. W latach 1879 i 1882, w trakcie eksploatacji żwirowni, odkryto dwa groby szkieletowe, tzw. książęce, z I w. n.e. Zabytki z tych grobów, głównie luksusowe naczynia z brązu (dzban i patera), trafiły do zbiorów Muzeum Prowincjonalnego w Gdańsku, a kopie tych naczyń wykonano dla Towarzystwa Starożytności w Grudziądzu (możemy je obecnie oglądać we współczesnych zbiorach muzeum na stałej wystawie archeologicznej). W roku 1883, w odległości 500 m na południe od żwirowni, na przedpolu majątku Rządz, odkryto wielkie cmentarzysko, tzw. kultury oksywskiej i wielbarskiej (użytkowane od połowy II w. p.n.e. do początków n.e). Na cmentarzysku tym S. Anger, przewodniczący Towarzystwa Starożytności w Grudziądzu, przy współpracy C. Florkowskiego znalazł ponad 830 grobów, jeden szkieletowy, pozostałe ciałopalne. W grobach odkryto ponad 1600 zabytków, głównie uzbrojenie (miecze, groty oszczepów, okucia tarcz, imacze, ostrogi), ale także elementy stroju (zapinki, klamry i sprzączki), przedmioty codziennego użytku (przęśliki, igły, noże nożyce, brzytwy). Większość tych przedmiotów zaginęła w czasie II wojny światowej. Z tej grupy zabytków zachowało się tylko 100 obiektów w Muzeum w Grudziądzu, w Gdańsku, Kwidzynie i Muzeum w Berlinie.
Muzeum im. ks. dr. Władysława Łęgi w Grudziądzu w 2019 r. pozyskało grant z Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach programu Ochrona Zabytków Archeologicznych, z Funduszu Promocji Kultury, na opracowanie zachowanych zabytków i dotąd niepublikowalnych materiałów. Efektem końcowym grantu będzie publikacja Grudziądz-Rządz (Rondsen), stan. 1 archiwalne cmentarzysko kultury oksywskiej i wielbarskiej. Projekt będzie realizowany latach 2019 – 2020.
