Dział Sztuki, zajmuje się gromadzeniem eksponatów z zakresu malarstwa, rysunku, grafiki, rzeźby, a także rzemiosła artystycznego. W obecnej chwili zbiory działu liczą ponad 3000 eksponatów.
Znaczącą pozycję w zbiorze stanowią obrazy olejne, akwarele, rysunki i grafiki prezentujące widoki Grudziądza od 2 połowy XVII wieku po czasy współczesne. Wśród ich autorów można wymienić: Ericha J.Dahlberga, Fryderyka H. Bilsa, Bertholda Hellingratha, Gustawa Breuninga, Oswalda Gette, Wilhelma Burzę, Franciszka Konitzera, Wacława Taranczewskiego, Stanisława Brzęczkowskiego, Teodora Nowaka, Barbarę Narębską – Dębską, Cecylię Wiśniewską, Krzysztofa Candera.
Oprócz widoków miasta w kolekcji znajdują się eksponaty związane z historią Grudziądza, między innymi zespół późnobarokowych rzeźb ołtarzowych pochodzących z poreformackiego kościoła p.w. św. Krzyża. Posiadamy też szereg eksponatów z zakresu rzemiosła artystycznego. Zbiór prezentuje przedmioty o różnym charakterze i funkcji, łączące się z działalnością cechów, bractw, stowarzyszeń oraz grudziądzkimi budowlami. Należą do nich lady cechowe, konwie, kubki, zdobione emblematami poszczególnych cechów, np. krawców, rzeźników, piekarzy, bednarzy, z 2 połowy XVIII – pocz. XX w.
Kolejny zespół w zbiorach działu sztuki tworzy 217 prac Sigmunda Lipinsky'ego (1873-1940), urodzonego w Grudziądzu artysty polskiego pochodzenia, wykształconego w berlińskiej Akademii, a działającego w Rzymie. Młodzieńcze rysunki, studia, szkice malarskie i obrazy - powstałe latach 1890 – 1900 podczas studiów w Królewskiej Akademickiej Wyższej Szkole Sztuki w Berlinie w – pochodzą z darów złożonych w 2000, 2003 i 2005 r. przez zamieszkałą w Rzymie wnuczkę artysty, Panią Donatellę Episcopo-Lipinsky. W kolekcji dużą grupę stanowią szkice i rysunki przygotowawcze do fresku namalowanego pomiędzy 1899 a 1900 rokiem przez S. Lipinsky'ego w pałacu rodziny von Moltke w Krzyżowej na Śląsku.
Na przełomie 2005 i 2006 roku zbiory działu wzbogacono o 73 akwarele Zbigniewa Szczepanka prezentujące widoki zamków z Pomorza, Warmii i Mazur. Widoki zamków - zarówno tych istniejących, jak i takich, które zachowały się fragmentarycznie - zostały namalowane z natury, w konwencji realistycznej w latach 1999 - 2003.
Wizytówką Działu Sztuki jest Galeria Współczesnego Malarstwa Pomorskiego, prezentująca dzieła artystów związanych z Pomorzem od 1945 roku. Obok dzieł profesorów – założycieli UMK w Toruniu, tj. Bronisława Jamontta, Tymona Niesiołowskiego, Stanisława Borysowkiego, znajdują się prace ich uczniów m.in. : Zygmunta, Józefa i Izoldy Kotlarczyków, Mieczysława Wiśniewskiego, Barbary Steyer, Jerzego Puciaty, Romualda Drzewieckiego, Mieczysława Ziomka, Romana Michałowskiego, Andrzeja Guttfelda, Lucjana i Ewarysta Zamelów, Kazimierza Jułgi, Bogdana Kraśniewskiego i innych. Są też prace artystów gdańskich, m.in. Kazimierza Ostrowskiego, Kazimierza Śrankiewicza i Kiejstuta Bereźnickiego.
Swoje miejsce w Galerii mają również prace współczesnych artystów grudziądzkich m.in.: Jerzego Feldmana, Romana Aniszewskiego i Leszka Pawlikowskiego.
W zbiorach znajduje się również kolekcja współczesnej grafiki toruńskiej, reprezentowanej przez prace m.in. Edwarda Kuczyńskiego, Jerzego Hoppena, Ryszarda i Andrzeja Krzywków, Marii Wąsowskiej, Teresy Jakubowskiej, Krystyny Szalewskiej, Bogdana Przybylińskiego, Mirosława Piotrowskiego, Wiesława Szamockiego, Mirosława Pawłowskiego, Piotra Gojowego, Bogumiły Pręgowskiej, Jana Baczyńskiego.
Kolekcję sztuki współczesnej uzupełniają rzeźby m.in. Stanisława Horno-Popławskiego, Tadeusza Godziszewskiego, Witolda Marciniaka, Hanny Brzuszkiewicz, Eweliny Siwickiej, Iwony Langowskiej, Marka Sobocińskiego, Joanny Bebarskiej oraz prace artystów grudziądzkich, m.in. Fryderyka Kubicy, Henryka M. Rasmusa, Alojzego M. Sladka, Ryszarda Kaczora.
Dział Sztuki organizuje szereg wystaw czasowych, prezentujących polską sztukę dawną i współczesną, monograficzne wystawy wielkich indywidualności artystycznych, m.in. Jana Matejki, Olgi Boznańskiej, Leona Wyczółkowskiego, Stanisława Lentza, Juliusza, Wojciecha i Jerzego Kossaków oraz ekspozycje tematyczne, np. Cztery pory roku w malarstwie polskim; Krajobrazy polskie z przełomu XIX i XX wieku; Wieś w malarstwie polskim; Portret kobiety od XVI do pocz. XX wieku; Ikona. Święta Tajemnica.
Od początku lat 90 XX wieku Muzeum w Grudziądzu współpracuje w zakresie wystawiennictwa z miastem partnerskim Gütersloh oraz z Muzeum Prus Zachodnich w Münster. Dzięki tej współpracy w salach naszej instytucji zaprezentowano twórczość współczesnych artystów niemieckich, m.in. Woldemara Winklera, Normana Gebauera, Georga M. Gauslinga, Ute Kugel – Erbe. Natomiast w Gütersloh pokazano twórczość m.in. grudziądzkich artystów plastyków i współczesną grafikę, a w salach Muzeum w Münster m.in. widoki Grudziądza oraz rysunki i szkice malarskie Sigmunda Lipinsky’ego.