Konstytutywną cechą tożsamości żydowskiej jest pamięć. Rozliczne nakazy religijne rozpoczynają się słowami – „pamiętaj!”. Jest to wezwanie do pamięci różnej od zaprawionych sentymentalizmem wspomnień. Pamięć aktywna, posiadająca moc kreacji: odnawiania, tworzenia, nazywania jest zarazem pamięcią o początkach, o wczoraj, które dzięki jej mocy staje się dzisiaj i niesie nadzieję na jutro.
Wystawa „Żydzi w Grudziądzu. Dzieje. Ludzie. Miejsca” jest nie tylko poszukiwaniem śladów dni dawno minionych, ale i zachętą, by poprzez pamięć uczynić obecnymi jego dawnych mieszkańców. Prezentacja artefaktów, ikonografii oraz poprowadzona narracja o historii, życiu i religii grudziądzkich Żydów przywraca ich społecznej pamięci. To ich codzienna praca, rozliczne talenty, pasja i oddanie budowały piękno i potęgę domu, który jest także i naszym domem. Niech dziedzictwo kultury i tradycji żydowskich grudziądzan stanie się wspólnym dobrem, o które nigdy nie przestaniemy się troszczyć!
Na wystawie zaprezentowano fotografie, dokumenty oraz przedmioty codziennego i świątecznego użytku, których celem jest ukazanie specyfiki życia religijnego żydowskich mieszkańców Grudziądza. Prezentacja sylwetek wybitnych grudziądzkich Żydów ukazuje ich rolę w kształtowaniu się kulturalnego i społecznego życia miasta, a także ich wkład w kulturę, sztukę, naukę i przemysł w wymiarze światowym. Wybrane przedmioty kultu religijnego stanowią przyczynek do opowieści o żydowskim roku obrzędowym – akcentując najważniejsze święta judaizmu, a także prezentując codzienne praktyki rytualne. W zrekonstruowanym salonie żydowskiej rodziny zobaczyć możemy stół nakryty do kolacji rozpoczynającej święty dzień Szabatu - wszak „bardziej niż Izrael strzegł Szabatu, Szabat strzegł Izraela” (Ahad Ha’am).
Wystawa przygotowana została ze zbiorów Muzeum Okręgowego im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy, Muzeum Okręgowego w Toruniu, Muzeum im. ks. dr. Władysława Łęgi w Grudziądzu, Biblioteki Miejskiej im. Wiktora Kulerskiego w Grudziądzu oraz kolekcji osób prywatnych.
Wernisaż: czwartek, 22 września 2022 r., godz. 18.00
Wystawa czynna od 23 września 2022 r. do 8 stycznia 2023 r.
Muzeum im. ks. dr. Władysława Łęgi w Grudziądzu, spichlerz przy ulicy Spichrzowej 11/13
Kuratorzy wystawy: Łukasz Ciemiński, Mateusz Promiński
Opracowanie materiałów graficznych: Emilia Markot-Borkowska
Wystawie towarzyszą dodatkowe wydarzenia:
01.10.2022, godz. 9.00
Sobota w Muzeum: "Nożem cięte – wycinanka żydowska bez tajemnic - warsztaty kreatywne dla dorosłych"; zapisy - tel. 56 46 590 63 w.18, wstęp wg cennika
25.10.2022, godz. 17.00
wtorek muzealny w przestrzeni wystawy „Żydzi w Grudziądzu” – „Żydowskie alef-bet, czyli co trzeba wiedzieć o judaizmie” - wykład Łukasza Ciemińskiego, wstęp wg cennika.