PL
EN
DE
UA
Na wystawie „Grudziądz-Rządz na bursztynowym szlaku” przedstawione zostaną plany, albumy, tablice fotograficzne i dokumenty archiwalne, a także ocalałe zabytki związane z archiwalnym cmentarzyskiem Grudziądz- Rządz (stan.1), badanym w latach 1883-1889 przez S. Angera przewodniczącego Towarzystwa Starożytności w Grudziądzu oraz C. Florkowskiego, członka tego Towarzystwa, a zachowane w zbiorach Muzeum im. ks. dr. Władysława Łęgi w Grudziądzu. Na wystawie zostaną przedstawione także źródła (zabytki), które pozyskano w trakcie badań przeprowadzonych w 2017-2019 r. na tym wielokulturowym zespole osadniczym, tj. cmentarzysku (stan.1) oraz funkcjonującym tuż obok- osadzie i młodszym cmentarzysku (stan.4) z II – i początków V w. n.e.
W 1890 r. ukazała się drukiem monografia S. Angera „Das Gräberfeld zu Rondsen im. Kreise Graudenz”. W publikacji przedstawiono wyniki badań autora i C. Florkowskiego z lat 1883–1889 z katalogiem zabytków (1620) pozyskanych z 875 obiektów. Najcenniejsze zabytki (392) zilustrowano na 23 tablicach. Do pracy dołączono plan cmentarzyska. W trakcie badań i po ich zakończeniu S. Anger przekazał 55 zabytków do Museum für Völkerkunde w Berlinie i 39 do Muzeum Prus Zachodnich w Gdańsku (Westpreußiches Provinzial-Museum Danzig). Pozostałe zabytki przechowywane były w Muzeum Miejskim w Grudziądzu (Städtisches Museum Graudenz). Niestety, w czasie II wojny światowej zaginęły prawie wszystkie artefakty ze zbiorów grudziądzkich (ocalało 42 zabytków), wszystkie z dawnego Muzeum Prus Zachodnich, a ze zbiorów Muzeum w Berlinie zachowało się tylko 39 zabytków. Kolekcja rządzka została uznana za zaginioną i funkcjonowała w literaturze tylko dzięki publikacji S. Angera. Szczęśliwie w zbiorach powojennych Muzeum w Grudziądzu pozostały bezcenne rysunki- pastele (30) na których uwieczniono, fotografie pojedynczych zabytków i całych zespołów grobowych z cmentarzyska, album zabytków (55 kart), a także fotografie całych zespołów grobowych (76 fotografii). Źródła te pozwoliły na nowo spojrzeć na badania, badaczy cmentarzyska i odtworzyć ponownie to bezcenne cmentarzysko z młodszego okresu przedrzymskiego i wczesnego okresu rzymskiego w publikacji „Grudziądz- Rządz (Rondsen, Kr. Graudenz), stan. 1- archiwalne cmentarzysko kultury oksywskiej i wielbarskiej”.
Wystawa prezentowana w Gmachu Głównym od 19 czerwca do 15 sierpnia 2021 r.
18 czerwca 2021 r. o godz. 17.00 zaplanowano otwarcie wystawy „Grudziądz – Rządz na bursztynowym szlaku”, połączone z promocją publikacji Małgorzaty Kurzyńskiej „GRUDZIĄDZ – RZĄDZ (RONDSEN, KR. GRAUDENZ), stan. 1, archiwalne cmentarzysko kultury oksywskiej i wielbarskiej”.
Wernisażowi towarzyszyć będzie wykład prof. Andrzeja Kokowskiego pt. „Wielka wojna Gotów z Wandalami, czyli jak Goci wędrowali nad Morze Czarne”.
