PL
EN
DE
UA
W piątek, 26 lutego 2021 r. odbyła się promocja publikacji „Graudentum. Studia z dziejów Grudziądza i okolic”.
Idea publikacji serii „Graudentum. Studia z dziejów Grudziądza i okolic” narodziła się w środowisku badaczy grudziądzkich i toruńskich, skupionych w redakcji „Rocznika Grudziądzkiego”. Publikacja ma charakter monografii historycznej miasta. Nie mniej należy podkreślić, iż współcześni badacze na drodze do pełnej monografii dziejów Grudziądza na skutek strat wojennych nie są w korzystnej sytuacji źródłowej. Wiele też kwestii pozostaje w dalszym ciągu na uboczu zainteresowania badaczy. Tak więc seria wydawnicza „Graudentum” ma zachęcić do poszukiwań i otwarcia nowych kart historii miasta.
Pierwszy tom serii poświęcony został średniowiecznym dziejom miasta i znajdują się w nim teksty w przeważającej mierze znane czytelnikom z publikacji w „Roczniku Grudziądzkim”, ale obecnie poprawione i uzupełnione. Są też nowe artykuły, które odnoszą się do dotychczas nieporuszanych kwestii, jak choćby ikonografii Poliptyku Grudziądzkiego. W niniejszym tomie poruszona zostaje także kwestia badań archeologicznych średniowiecznego Grudziądza oraz zamku krzyżackiego. Wydanie tomu nawiązuje do konferencji naukowej zorganizowanej wspólnie przez Muzeum im. ks. dr. Władysława Łęgi w Grudziądzu oraz Instytut Historii i Archiwistyki UMK w Toruniu. Konferencja pt. Narodziny Miasta. W 725. rocznicę lokacji Grudziądza (1291-2016) odbyła się w grudziądzkim Muzeum w 2015 roku. Wydanie tomu zostało dofinansowane ze środków finansowych Gminy Miasto Grudziądz.
W tomie drugim, poświęconym okresowi wczesnonowożytnemu, zawarte zostały treści ukazujące Grudziądz i okolice w dobie Złotego Wieku w I Rzeczpospolitej. XVI wiek w dziejach Grudziądza był okresem o dużych podobieństwach gospodarczych, społecznych oraz kulturalnych z analogicznymi zjawiskami w I Rzeczpospolitej, zwłaszcza na terytorium Prus Królewskich, przy czym rola miasta i okolic w znacznym stopniu wzrosła w stosunku do okresu krzyżackiego. W znacznej mierze było to związane z położeniem miasta przy Wiśle, co w dużym stopniu pozwalało miastu ściślej włączyć się w żeglugę i handel wiślany. Wśród problemów szczegółowych poruszonych w artykułach zamieszczonych w niniejszym tomie są m.in. literatura polska i niemiecka o Grudziądzu w XVI w., główne źródła do dziejów miasta i okolic oraz ich znaczenie historiograficzne, przemiany społeczno-gospodarczo-ustrojowe Polski i Prus Królewskich w dobie Złotego Wieku, topografia sakralna i problemy wyznaniowe w Grudziądzu w XVI w. Drugi tom serii „Graudentum” nawiązuje treścią do referatów wygłoszonych podczas konferencji naukowej „Saeculum Aureum Civitatis Graudensis. Rola Grudziądza oraz jego okolic w Prusach Królewskich i I Rzeczpospolitej w XVI wieku” zorganizowanej w 2020 r. w Muzeum im. ks. dr. Władysława Łęgi w Grudziądzu przy współpracy Instytutu Historii i Archiwistyki UMK w Toruniu. Drugi tom serii „Graudentum” został dofinansowany ze środków Samorządu Województwa Kujawsko-Pomorskiego.
Oba tomy serii zostały wydane przez Towarzystwo Naukowe w Toruniu i Muzeum im. ks. dr. Władysława Łęgi w Grudziądzu.
Fotografia w nagłówku: © Copyright by Ligier Piotr/Muzeum Narodowe w Warszawie
Sprzedaż publikacji - sprzedawane będą wyłącznie zestawy I i II tom, cena 70,00 zł.
Spis treści, informacje dot. redakcji:
Redaktor Naczelna Wydawnictw Towarzystwa Naukowego w Toruniu: Grażyna Halkiewicz-Sojak
Redaktor Naczelna Wydawnictw Muzeum im. ks. dr. Władysława Łęgi w Grudziądzu: Wioletta Pacuszka
Kolegium redakcyjne
Redaktor: Wiesław Sieradzan
Członkowie: Małgorzata Kurzyńska, Wioletta Pacuszka, Dawid Schoenwald, Anna Wajler, Mariusz Żebrowski
TOM I
Okładka t.I:
Na okładce: Poliptyk Grudziądzki, ok. 1390
© Copyright by Ligier Piotr/Muzeum Narodowe w Warszawie, Śr. 22/1-5MNW
Spis treści tom I:
Małgorzata Kurzyńska
Stan badań archeologicznych średniowiecznego Grudziądza
Marcin Wiewióra
Stan badań archeologiczno-architektonicznych nad zamkiem krzyżackim w Grudziądzu
Wiesław Sieradzan
Narodziny miasta Grudziądza w średniowieczu w świetle XIX-i XX-wiecznej historiografii polskiej i niemieckiej
Piotr Birecki
Z dziejów grudziądzkiej fary pw. św. Mikołaja
Janusz Bonczkowski
Kancelaria miasta Grudziądza w średniowieczu
Łukasz Ciemiński
Ikonografia Poliptyku Grudziądzkiego. W poszukiwaniu źródeł obrazowania
Roman Czaja
Znaczenie gospodarcze Grudziądza w średniowieczu
Paweł Gancarczyk
Petrus Wilhemi de Grudencz – kompozytor i poeta XV wieku
Sławomir Jóźwiak
Znaczenie komturstwa grudziądzkiego w państwie zakonu krzyżackiego w Prusach
Waldemar Rozynkowski
Kościół w średniowiecznym Grudziądzu
Dawid Schoenwald
Zaginiona księga ławnicza z lat 1480–1506 źródłem wiedzy o późnośredniowiecznym Grudziądzu
TOM II
Okładka t.II
Na okładce: Mikołaj Kopernik na Sejmiku Generalnym w Grudziądzu w 1522 r.
Reprodukcja rysunku F. Sypniewskiego ilustrującego artykuł A. Wołyńskiego,
Kopernik jako ekonomista, „Tygodnik Ilustrowany”, t. 33, 1876, s. 180–182.
Spis treści tom II:
Janusz Małłek
Protestantyzm w Prusach Królewskich w XVI w. ze szczególnym uwzględnieniem Grudziądza
Jacek Wijaczka
Prusy Królewskie w XVI w. i ich gospodarka
Wiesław Sieradzan
Grudziądz w XVI w. w świetle XIX-i XX-wiecznej historiografii polskiej i niemieckiej
Waldemar Rozynkowski
Kościół katolicki w Grudziądzu w XVI wieku
Janusz Bonczkowski
Stan gospodarki miasta Grudziądza pod koniec XVI wieku
Izabela Fijałkowska
Architektura Grudziądza w XVI i pierwszej połowie XVII wieku
Piotr Birecki
W służbie konfesji. Sztuka ewangelicka i katolicka w nowożytnym Grudziądzu
Łukasz Ciemiński
Pieta ze zbiorów Muzeum im. ks. dr. Władysława Łęgi w Grudziądzu. Między stylem międzynarodowym a gotykiem prowincjonalnym
Teresa Tylicka
Kultura umysłowa miasta Grudziądza. Jej wpływ na rozwój nauki i sztuki w XVI i XVII wieku
Dawid Schoenwald
Zygmunt III Waza w Grudziądzu w latach 1587 i 1593
Wiesław Nowosad
Szlachta okolic Grudziądza w XVI wieku
Janusz Bonczkowski, Marcin Hlebionek
Długie życie średniowiecznych pieczęci Grudziądza. Szkic o ich historii oraz medialności
Michał Targowski
Początki osadnictwa olęderskiego w okolicach Grudziądza
Jan Gerlach
Grudziądz miejscem obrad Sejmiku Generalnego Prus Królewskich (1454–1772)
