PL
EN
DE
UA
Z wielką radością informujemy, że zespół grudziądzkich spichlerzy otrzymał tytuł Pomnika Historii. Uroczystość oficjalnego nadania tego wyróżnienia odbyła się 23 listopada 2017 r., z udziałem Prezydenta RP Andrzeja Dudy, w Pałacu Prezydenckim w Warszawie.
Nasze miasto na spotkaniu reprezentowali: Prezydent Grudziądza Robert Malinowski, wiceprezydent Marek Sikora, a także Miejski Konserwator Zabytków Izabela Fijałkowska oraz Dyrektor Muzeum Wioletta Pacuszka. Obecni byli również Senator RP Andrzej Mioduszewski oraz Wojewódzki Konserwator Zabytków Sambor Gawiński.
Pomnik historii to jedna z pięciu form ochrony zabytków wymienionych w ustawie o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami. Przyznawany jest zabytkom nieruchomym o szczególnej wartości historycznej, naukowej i artystycznej, utrwalonym w powszechnej świadomości i mającym duże znaczenie dla dziedzictwa kulturalnego Polski. Ustanawiany jest przez Prezydenta Rzeczpospolitej Polskiej specjalnym rozporządzeniem, na wniosek Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Pomniki Historii ustanawiane są od 1994 r. Lista wciąż jest otwarta, a do tego elitarnego grona mogą dołączać m.in. obiekty architektoniczne, krajobrazy kulturowe, układy urbanistyczne, zabytki techniki, obiekty budownictwa obronnego, parki i ogrody, cmentarze, miejsca pamięci najważniejszych wydarzeń lub postaci historycznych oraz stanowiska archeologiczne.
Obszar Pomnika Historii „Grudziądz - zespół zabytkowych spichlerzy wraz z panoramą od strony Wisły” obejmuje: Bramę Wodną oraz spichlerze wraz z najbliższym otoczeniem – skarpą wiślaną i fragmentem rzeki.
Zespól 26 spichlerzy zlokalizowany jest pomiędzy Wzgórzem Zamkowym a Bramą Wodną. Budynki istnieją od XIV w. i na przestrzeni wieków ulegały licznym przeobrażeniom. Aktualnie można wyróżnić dwa typy obiektów: te, które zachowały w pełni funkcję zabytkową i charakter magazynowy oraz te, które w końcu XIX i początkach XX w. przebudowano na cele mieszkalne.
Jednym z powodów pojawienia się zabudowy spichrzowej - oprócz atrakcyjnego położenia miasta - był przywilej wystawiony 18 czerwca 1291 r. w Lipienku przez wielkiego mistrza zakonu krzyżackiego Meinharda z Querfurtu, który nadał miastu prawo do handlu. Pierwsze spichlerze w Grudziądzu powstały zapewne przed 1346 r., o czym świadczy dokument miejski datowany na lata 1346-1351 o przekazaniu tych budynków przez Radę Miasta do dyspozycji mieszczan. W 1504 r. mowa już jest o 14 murowanych spichlerzach, a Grudziądz stał się centrum obrotu zbożem dla północnej części ziemi chełmińskiej oraz lubawskiej. Po pożarach w 2. połowie XVII w. zespół stopniowo odbudowywano, a w 2. połowie XIX w. i na początku XX w. zaczęto je adaptować do funkcji mieszkalnych. Z kolei po II wojnie światowej w części z nich powstały obiekty użyteczności publicznej m.in. budynki nr 9-17 przeznaczono na potrzeby Muzeum.
Warto dodać, że właścicielami budynków stanowiących kompleks spichlerzy są obecnie: gmina-miasto Grudziądz, Muzeum im. ks. dr Władysława Łęgi w Grudziądzu, osoby prywatne oraz Miejskie Przedsiębiorstwo Gospodarki Nieruchomościami.
Spichrze otrzymały tytuł Pomnika Historii
Archiwum
